هپا (HEPA) مخفف «جذب‌کننده‌ی ذرات‌ موجود در هوای با راندمان بالا» است. فیلتر هپا موثرترین و کارآمدترین فیلتر هوا در جهان است. حتی فیلتر هپای مخصوص باغچه‌ی شما این توانایی را دارد که ۹۹.۹۷ درصد تمام ذراتی که بوسیله‌ی هوا جابجا می‌شوند را فیلتر کند. اما جالب‌تر این است که این فیلتر می‌تواند ذراتی به کوچکی ۰.۳ میکرون را به دام بیاندازد – یعنی ذراتی به اندازه‌ی قطر یک تار موی انسان! چرا مهم است که این موضوع را بدانیم؟ امروزه، هوایی که تنفس می‌کنیم روز به روز دارای سموم بیشتری می‌شود. نه‌تنها هر روز در هوایی تنفس می‌کنیم که آلوده به گرده‌ها، شوره‌ی بدن حیوانات خانگی، گرد و خاک، کپک‌ها،‌ باکتری‌ها، ویروس‌ها و مواد شیمیایی است بلکه این سموم بیش‌تر از گذشته در این هوا وجود دارند. آژانس حفاظت از محیط‌ زیست ایالات متحده (EPA) تخمین می‌زند که هوای محیط داخلی‌ای که ما در آن تنفس می‌کنیم تا پنج بار سمی‌تر از هوای بیرون است. چرا این موضوع آنقدر اهمیت دارد؟ چون‌که امروزه، ما تا ۹۰ درصد زمان یک روز معمولی را در محیط داخلی می‌گذرانیم. درحالیکه ما در اکثر مواقع نمی‌توانیم کار زیادی در مورد آلودگی هوای بیرونی انجام دهیم، با کمک فیلتر هپا، قطعا می‌توانیم میزان تمیزی و ایمنی هوای درون ماشین‌ها، محیط‌های کار و خانه‌هایمان را کنترل کنیم. در این قسمت، اطلاعات کاملی در مورد فیلتر هپا آمده است که شاید مدت‌ها به دنبال آن بوده‌ باشید، از جمله، تاریخچه‌‌ی فیلتر هپا، طرز کارش و اینکه کجا می‌توانید آن را پیدا کنید!

تاریخچه‌ی  فیلتر هپا

تکنولوژی هپا در زمان جنگ جهانی دوم در دهه‌ی ۱۹۴۰ میلادی اختراع شد. هدف در آن زمان فیلترکردن سموم رادیواکتیوی ریزی بود که در زمان ساخت بمب‌های اتمی انتشار می‌یافتند و به وسیله‌ی هوا جابجا می‌شدند. مشخص شد که فیلتر هپا در کارشان بسیار خوب عمل می‌کنند. طراحی فیلتر بر پایه‌ی ماسک‌های گازی که سربازان ایالات متحده در جنگ استفاده می‌کردند، قرار داده شد. ماسک‌های گاز دارای نوع خاصی از کاغذ پیچیده بودند که سمومی که بوسیله‌ی هوا جابجا می‌شدند را به چهار روش مختلف فیلتر می‌کرد تا از حفاظت ریه‌های سربازان اطمینان حاصل شود. فیلتر هپا هنوز هم اساسا از تکنیک‌های فیلتراسیون مشابهی برای رسیدن به سطحی از تمیزی هوا استفاده می‌کنند که دیگر انواع فیلتر نمی‌توانند به آن سطح برسند. بعد از جنگ،‌ فیلتر هپا به سرعت برای امور مختلفی استفاده شدند، ابتدا در آزمایشگاه‌های پزشکی و تحقیقاتی، تاسیسات هسته‌ای، بیمارستان‌ها و کلینیک‌های جراحی و سپس در امور تجاری و مسکونی. امروزه، هفت دهه پس از اختراع‌شان،‌ فیلتر هپا بیشتر از هر زمانی استفاده می‌شوند.

دستگاه‌هایی که از فیلتراسیون هپا استفاده می‌کنند

فیلترهای هپا امروزه در انواع مختلفی از لوازم خانگی و دستگاه‌ها استفاده می‌شوند. متداول‌ترین مکانی که فیلترهای هپا استفاده می‌شوند هنوز هم واحد‌های تهویه‌ی هوای دارای راندمان بالا (HVAC) هستند. اما از فیلترهای هپا در جاروبرقی‌ها، فیلترهای هوای خودروها، دستگاه‌های تصفیه‌ی هوا (قابل حمل/ کل خانه)، و انواع خاصی از فیلترهای تهویه‌ی گازهای خروجی نیز استفاده می‌شود. خبر خوب در اینجا این است که اگر می‌خواهید از تکنولوژی فیلتر هپا برای تصفیه و فیلتر هوای خانه یا محل کارتان استفاده کنید، می‌توانید این کار را انجام دهید.

چگونه یک فیلتر هپا می‌تواند سلامتی شما را بهبود بخشد

مثال‌های زیر تنها نشان‌دهنده‌ی تعداد کمی از راه‌های زیادی هستند که شما می‌توانید از فیلتر هپا برای سالم و ایمن نگاه‌داشتن هوای محیط داخلی استفاده کنید. ۱. شما را از آلرژی‌ها نجات می‌دهند متخصصین سلامت مانند وب ام‌دی فیلترهای هپا را به عنوان ابزاری برای افرادی که مخصوصا مستعد آلرژی‌ها هستند، چه آلرژی به گرده‌های فصلی باشد و چه به دیگر سمومی که بوسیله‌ی هوا جابجا می‌شوند، توصیه می‌کنند. ۲. سلامت قلبی عروقی شما را تقویت می‌کنند با استفاده‌ی مداوم، می‌توانید سلامت قلبی عروقی‌تان را بهبود بخشید و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و صدمه به ریه‌ها را کاهش دهید. ۳. خواب را بهبود می‌بخشند و حملات آسمی را کاهش می‌دهند فیلترهای هپا می‌توانند کمک کنند تا بهبود قابل اندازه‌گیری‌ای در خواب خود بوجود آورید و خطر حملات آسمی را کاهش دهید. ۴. خطر ابتلا به سرطان ریه در اثر تنفس در هوای آلوده به دودِ دست‌دوم را کاهش می‌دهند اگر در خانه‌ی شما هم افراد سیگاری حضور دارند و هم افراد غیرسیگاری، استفاده از یک سیستم فیلتراسیون هپا می‌تواند ریسک ابتلای افراد غیرسیگاری به بیماری‌های ریوی ناشی از قرارگرفتن در معرض دود دست‌دوم را کاهش دهد.

بهتر است از چه نوع فیلتر هپایی استفاده کنید؟

دشوار است که در مقابل لیست بزرگی از فواید سلامت که استفاده از فیلترهای هپا می‌توانند ارائه کنند، مقاومت کنیم. با این وجود، شاید تنها تعبیه‌ی یک فیلتر هپای هوای داخلی در دستگاه تهویه‌‌تان، راه‌حل مناسبی برای شما نباشد. این بدین خاطر است که فیلتر هپا دارای رتبه‌ی بهره‌وری بالای “۱۶,” است که بالاترین رتبه‌ای است که در حال حاضر برای سیستم‌های HVAC مسکونی استفاده می‌شود. هرچه رتبه‌ی بهره‌وری بالاتر باشد، فیلتر همزمان با تصفیه‌ی بیشتر هوا جریان هوا را نیز محدودتر می‌کند. به این دلیل، بیشتر واحد‌های HVAC مسکونی به راحتی از فیلتر هپای داخلی استفاده نمی‌کنند. با این وجود، راه دیگری برای رسیدن به همان نتایج وجود دارد. شما می‌توانید به‌ سادگی یک سیستم فیلتراسیون هپای خارجی را اضافه کنید که مستقیما با سیستم HVAC شما کار می‌کند و این دو با هم باعث تصفیه‌ی هوا در رتبه‌ی تجاری فیلتر هپا (رتبه‌ی ۱۷ تا ۲۰) خواهند شد. گزینه‌ی دیگر استفاده از روش ترکیبی است یعنی قراردادن چندین فیلتر هپای مخصوص اتاق در خانه‌تان. برای گرفتن بهترین نتیجه،‌ بهتر است این فیلترهای هپای قابل حمل را در اتاق خواب‌ها، دستشوئی‌(ها)، آشپزخانه، و حال قرار دهید. این روش به شما کیفیت هوایی برابر با کیفیت هوای بدست آمده از یک واحد هپای خارجی برای کل خانه خواهد داد. همچنین می‌توانید از یک جاروبرقی که دارای فیلتر هپای داخلی است استفاده کنید. این کار باعث بیرون کشیده‌شدن بسیاری از آلرژن‌ها و سموم تشدید کننده از فرش و روی کفپوش شما می‌شود و بنابراین آن‌ها دیگر باعث بروز علائم بیماری نخواهند شد.