مزایا و معایب انواع درایر یا خشک کن کمپرسور

نظر به توسعه صنعتی کشور در چند دهه اخیر و نیاز به افزایش بهره‌وری و کاربرد بهینه از دستگاه‌های صنعتی، کارخانه‌جات و شرکت‌های تولیدی مختلفی اقدام به ساخت و عرضه انواع دستگاه‌های صنعتی با بهترین عملکرد و در مقیاس وسیعی کرده اند که نگهداری و به‌کارگیری درست از آنها و افزایش بازدهی این قطعات نیازمند دانش نحوه کارکرد و مواد مورد نیاز برای هر قطعه است. یکی از دستگاه‌های صنعتی پرکاربرد در صنعت نوپای ایران، کمپرسورهای هوا و انواع کمپرسورهای تبریدی هستند. بخش مهمی از این کمپرسوها درایر یا خشک‌کن آنها است که در واقع وظیفه کاهش رطوبت هوای تولیدشده را انجام می‌دهد.

خشک‌کن‌ها یا درایرهای هوای فشرده، بخش مهمی از هر ابزار کمپرسور هوا هستند که با استفاده از روش‌های مختلف هوای فشرده را تمیز و خشک می‌کنند و ذرات معلق، روغن و بخار آب را از بین می‌برند. هوای تمیز و خشک بهترین ماده برای تامین انرژی و مصرف در انواع تجهیزات صنعتی است و به جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی قطعات داخلی و کنترل خرابی‌ها کمک می‌کند. این بدان معناست که تجهیزات کاربرنده این هوای خشک عمر طولانی‌تری خواهند داشت و در هزینه‌های نگهداری آنها صرفه‌جویی می‌شود.

در این نوشتار، توضیحاتی درباره درایر یا خشک‌کن صنعتی کمپرسور، درایرهای تبریدی، رطوبت‌گیرهای صنعتی و دستگاه‌های آنها ارائه شده است و همچنین مزایا و معایب انواع درایر یا خشک کن کمپرسور بررسی شده اند.

درایر

مایعات و آب متراکم شده بیش از حد در جریان هوا می‌توانند به تجهیزات، ابزارها و فرآیندهایی که متکی به هوای فشرده و خشک هستند بسیار آسیب برساند. به عنوان مثال، آب می‌تواند باعث خوردگی مخزن و لوله‌کشی موجود در دستگاه‌های صنعتی شده و یا سبب شسته‌شدن روغن‌های روان‌کننده از ابزارهای بادی شود. همچنین آب موجود در هوای تولیدشده توسط انواع کمپرسورها می‌تواند با گریس مورد استفاده در سیلندرها، مواد انفجاری کلوخه‌ای و یا رنگ سطوح رنگ‌شده تبدیل به امولسیون شود. بنابراین جهت از بین بردن رطوبت و متراکم‌کردن جریان هوا برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات، ابزار هوا و فرآیندها، کاربرد درایرها ضروری به نظر می‌رسد.

درایر یا خشک‌کن در واقع قطعه‌ای است که درون سامانه انواع کمپرسورهای صنعتی به کار می‌رود. وظیفه این قطعه همان طور که شرح داده شد، خشک‌کردن هوای فشرده تولیدشده توسط کمپرسور است. وجود درایر به جهت نیاز تجهیزات صنعتی و همچنین فضاهای خاص به هوای خشک و فیلترشده ضروری است و به همین جهت کاربرد خشک‌کن صنعتی مناسب و با کارایی و کیفیت بالا می‌تواند عمر قطعات صنعتی کمپرسور را افزایش دهد.

درایر کمپرسور

خشک‌کن‌ها یا درایرهای هوا با حذف بخار آب از هوا کار می‌کنند و هر نوع از آنها از روش‌های متفاوتی استفاده می‌کند. اندازه‌گیری میزان خشکی هوا پس از پردازش به عنوان «نقطه شبنم» شناخته می‌شود و هر چه دمای نقطه شبنم کمتر باشد، مقدار بخار آب کمتری در هوا وجود دارد. بسته به نوع کاربردی که هوای خشک تولیدشده توسط درایر کمپرسور دارد، نقطه شبنم متفاوتی برای آن در نظر گرفته می‌شود که باید دستگاه توانایی تولید هوای مورد نظر را داشته باشد. خشک‌کن‌های هوا در سه نوع تولید می شوند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و بسته به نیاز در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. صرف نظر از نوع نیاز به این قطعات در صنعت، محافظت از کمپرسور با خشک‌کن هوا همیشه ایده خوبی است چرا که این درایرها از خوردگی و آلودگی گرفته تا کنترل خرابی‌ها، در نگهداری از کمپرسور کمک می‌کنند و می‌توان با استفاده از آنها از خراب‌شدن قطعات و هزینه‌های مکرر تعمیر و نگهداری جلوگیری کرد.

کاربرد درایر کمپرسور دارای مزایایی از جمله بالا بردن کیفیت هوای فشرده و جلوگیری از فرسایش و یخ‌زدگی است. همچنین ایمنی و بهداشت هوای مصرفی در تجهیزات مصرفی و بازدهی آنها با استفاده از درایر کمپرسور افزایش پیدا می‌کند.

از معایب کاربرد درایر کمپرسور می‌توان به نیاز به تعویض مواد جاذب در بازه زمانی خاص، احتمال رخداد مشکلات جانبی در صورت نداشتن فیلتراسیون مناسب در هنگام بهره‌برداری و هزینه نسبتا بالا برای راه‌اندازی اشاره کرد.

درایر تبریدی

درایرها یا خشک‌کن‌های تبریدی در صنعت بیشترین استفاده را دارند و به دلیل کارایی بالای خود شناخته شده‌اند. این درایرها عمدتا در کمپرسورهای خنک‌کننده به کار می‌روند و می‌توانند هوا را تا نقطه شبنم 3 درجه سلسیوس پایین آورده و بیشترین مقدار رطوبت را از هوای تولیدشده با کمترین مصرف انرژی حذف کنند. خشک‌کن‌های سرمایشی از یک سردکننده مایع برای میعان بخار آب هوا به مایع استفاده می‌کنند و سپس آب تولیدشده را خارج می‌کنند. به طور کلی خشک‌کن‌های تبریدی بهترین انتخاب برای استفاده عمومی در کمپرسورهای هوا هستند. این درایرها می‌توانند بیش از 75 درصد از رطوبت هوای فشرده تولیدی را حذف کرده و از سایش و خوردگی قطعات داخلی محافظت کنند.

رطوبت گیر صنعتی

رطوبت‌گیرهای صنعتی در واقع سامانه‌های رطوبت‌گیری هستند که در فضاهایی مانند آزمایشگاه‌های تولید دارو و همچنین اتاق‌های کنترل یا در کلیه مکان‌هایی که در آنها شرایط رطوبت محیط مهم باشد به کار می‌روند. همچنین می‌توان از این رطوبت‌گیرهای صنعتی در سالن‌های رنگ‌کاری تخصصی، انواع کاربردهای پزشکی و محفظه‌های تست دمایی و به صورت عمومی در هر مکانی که نیاز به هوای خشک و با رطوبت کم باشد استفاده کرد. همچنین، یکی از مهمترین مشکلات زندگی و کار در شهرهای ساحلی در زمان فصول گرم سال رطوبت بالا و شرجی هواست که می‌توان در محیط‌های سربسته‌ای که نیاز به هوای خشک برای کار و تولید دارند از این رطوبت‌گیرها استفاده کرد.

دستگاه رطوبت گیر صنعتی

این رطوبت‌گیرها با فشاردادن هوا به داخل محفظه‌ای پر از مواد خشک‌کننده کار می‌کنند. خشک‌کننده‌ها موادی هستند که آب را جذب کرده و مرطوب‌تر می‌شوند، نه اینکه آن را نگه دارند یا به دام بیاندازند. رطوبت‌گیرهای احیاکننده به طور متناوب بین دو محفظه قرار می‌گیرند که پس از استفاده در زمان‌های جداگانه، با استفاده از گرما، هوای فشرده یا روش‌های دیگر، رطوبت را از بین می‌برند. همچنین روشی به نام روش دو محفظه به آنها این امکان را می‌دهد که هوای فشرده را با کیفیت بیشتری خشک کنند. این رطوبت‌گیرها می‌توانند نقطه شبنم هوا را تا -40 درجه سلسیوس یا حتی کمتر از آن کاهش دهند.